Sjögren sendromu, bağışıklık sisteminden kaynaklanan kuru göz ve kuru ağız etkilerine yol açan bir otoimmün hastalıktır. Bu tür otoimmün hastalıklarda, vücuttaki savunma sistemi kendi hücreleriyle savaşa girişir. Normalde vücuda giren bakteri, virüs gibi yabancı maddelere karşı savunma geliştirir. Ancak, savunma sistemi bazen gerektiği gibi işlev göremez ve vücut hücreleriyle antijenleri ayırt edemez. Bu durumda, kendi hücrelerine saldırır. Sjögren sendromu, primer ve sekonder olmak üzere iki şekilde ortaya çıkar. Primer Sjögren sendromu, başka bir hastalıkla bağlantılı olmadan tek başına görülürken, sekonder Sjögren sendromu, romatoid artrit, polimyozit veya lupus gibi romatizmal hastalıklarla birlikte seyreder.

Sjögren sendromu, genellikle 20 yaş altındaki bireyleri nadiren etkiler, ancak her yaşta ve her ırktan kişiyi etkileyebilir. Kadınlar, bu hastalık açısından daha yüksek risk altındadır; hastaların yaklaşık %90'ı kadındır. Ailede Sjögren sendromu varsa, diğer bireylerde gelişme riski de artar. Hastalığa neden olan etkenlerin hormonlar, viral enfeksiyonlar ve genetik faktörler olduğu düşünülmektedir.

Sjögren sendromunda, lenfosit adı verilen beyaz kan hücreleri gözyaşı ve tükürük bezlerini veya diğer salgı bezlerini işgal eder. Bu lenfositlerin bezlere zarar vermesi, salgı üretimini engeller. Gözde, ağızda veya diğer bölgelerde kuruluğa neden olabilir. Bu hastalık, göz ve ağız dışında, vajina, tiroit bezi, akciğerler, eklemler, beyin, karaciğer ve böbrekler gibi alanlarda da iltihap oluşturabilir.

Bu hastalığın etkisi herkeste farklı seviyelerde olur ve ortaya çıkan belirtiler de farklılık gösterir. Hastalarda en fazla gözlenen belirtiler şunlardır:

Hastanın öncelikle fiziki muayenesi yapılarak, öyküsü dinlenir. Muayenede ağızda, gözlerde, tükürük bezlerinde meydana gelen değişimler, lenf bezlerindeki şişlik, kaslardaki hassasiyet, eklemlerdeki iltihap gibi bulgular araştırılır. Akciğer grafisi çekilir. Laboratuvar tetkikleri yapılır. Schirmer testi ile gözlerdeki kuruluk belirlenir. Slit lamba incelemesi de gözlerdeki kuruluğun tespitinde çok yararlıdır. Hastanın gebe olması halinde, bebeğe gelebilecek zarara karşı özel testler yapılabilir. Dudak biyopsisi ile tükürük miktarı ölçülür. Yapılan idrar testleri de böbreklerin durumunu incelemeye yardımcı olur.

Bu hastalık için belirli bir tedavi yöntemi yoktur. Uygulanan tedaviyle hastalardaki belirtiler azaltılmaya ve daha konforlu bir yaşam sürmelerine yardımcı olunur. Aşağıdaki önlemler ve tedaviler uygulanabilir:

Görüldüğü gibi, uygulanan tedavilerde hastaların rahatlatılması hedeflenir.