Down Sendromu Testi

Down sendromu testi, 2 çeşit testten oluşur, kültür teşhis testleri ve tarama testleri. Teşhis testleri doğmamış çocuğun Down sendromu olup olmadığını kesin olarak söylerler. Tarama testlerinin neticeleri ise kesinlikli değildir ve bebeğin Down sendromlu olma riskinde bir yükseliş olup olmadığını gösterirler. Down sendromu teşhis testleri hemen hemen da %1-4 oranında az riski taşırlar. Bu nedenle, kesinlikle sonuç vermelerine nazaran her hamileye rutin olarak da önerilmezler. Bunun mahalline, rastgele bir riski olmamış tarama testleri yapılır. Teşhis testleri, bebeğin Down sendromu olma riskinde bir yükseliş meydana geldiği taktirde tavsiye edilir.

35 yaşından ardından gebe olan kadınlarda, kalıtımsal sağlık sorunu sorunu olanlarda, akraba evliliklerinde, ailelerinde doğuştan sakatlık yaşaması öyküsü olanlarda, bundan önce anomalili çocuk doğuranlarda, üremeye destekçi yollarla gebe kalanlarda (Tüp çocuk ve mikroenjeksiyon benzeri), az ya da rahim içerisinde çocuk ölümü yaşamış kişilerde anomalili çocuk doğurma rizikoları artmaktadır. Down sendromu riski de bilhassa ileri ihtiyar hamilelerde ve ailesinde down sendromu meydana gelen kişilerde epeyce artmaktadır. Down sendromu risk oranını kesinleştirmek amaçlı gebeliğin 11-14. Haftaları içinde ikili tarama testi (Double test), 16-18. Haftalarında üçlü tarama testi (Triple test) yapılmaktadır. Her ikisi de down sendromu ihtimalini tespit eden "tarama (Screening) testleri" olup kesinlikle teşhis koydurucu değildir.

Hamilelikte 11 hafta-13 hafta 6 gün içinde yapılır. Kandaki 2 hormonun düzeyine bakılır. Ultrasonla bebeğin ensesinde toplanan sıvının kalınlığı ölçülür, burun kemiğinin olup olmadığına bakılır, kalbindeki ve "ductus venosus" damarındaki kan akımı ölçülür. Bütün sonuçlar bir PC programına yüklenir ve yazılım bebeğin Down sendromu olma ihtimalini hesaplar. Down sendromunu tespit oranı %93-96'dır.

İkili test neticesi fazla bir risk gösterirse, kesinlikle teşhis amaçlı CVS ya da amniyosentez tavsiye edilir. Bunun gibi bir vaziyette anında paniklemeyin zira risk fazla çıkan bayanların çoğunluğunun normal bir bebeği bulunur. Riskin az çıkması, Down sendromlu bir bebeğe sahip olma talihinin 250'de 1'den daha az meydana geldiği manasına gelmektedir. Bebeğin, Down sendromlu olma ihtimali çok fazla az de olsa sıfır değildir.

Herhangi bir nedenle ikili testi kaçırmış olanlarda, gebeliğin 15-20 haftaları içinde yapılır. Down sendromu amaçlı yaklaşık %60 tespit oranı bulunur. Benzer haftalarda yapılmış olan 4'lü testin tespit oranı daha fazla meydana geldiği amaçlı, şayet mümkün ise üçlü test mahalline 4'lü test gerçekleşmesi daha iyidir.

İkili testi yaptıramamış olanlarda seçim edilen tarama testi, 4'lü testtir. Üçlü test benzeri gebeliğin 15-20 haftaları içinde (Seçimen 16-18 haftalarda) yapılır. Down sendromu meydana gelen bebeklerin yaklaşık %75'ini saptayabilir.

Hem 11-13 hafta içinde hem bir de 15-20 hafta içinde, bir ay ara ile 2 defa kan alınır. Down Sendromlu bebeklerin %95'ini saptayabilir. Tespit oranı fazla meydana gelmesine nazaran maliyetinin fazla olması ve bir ay ara ile 2 defa kan alınmasını gerektirmesi nedenleriyle yaygınlık kazanmamıştır.

Günümüzde Down sendromu tarama teknolojisinin geldiği en nihai puan meydana gelen DNA testi ile annenin kanında yer alan çocuk DNA'sı test sayılır. DNA testi Down sendromlu bebeklerin %99'dan fazlasını saptayabilmektedir. Dahası, çocuk normal meydana gelmesine nazaran Down sendromluymuş benzeri sonuç vermesi, binde ansızın daha az bir ihtimaldir.